d\'Oude Wacht Stadsbrouwerij

Achtergrond informatie

Het vesting stadje heeft een rijke bier geschiedenis. In 1560 zorgde de bieraccijns al voor 55% van het stadsinkomen. In 1690 waren er nog zeventien brouwerijen in het stadje. Maar na de opkomst van de twee andere oppeppende dranken, koffie en thee, werd het langzaam stil in het Bierstraatje. In 1948 sloot als laatste de Bergsche brouwerij van Sebastiaan Meyers de deuren. In 1993 kwam er echter weer leven in de spreekwoordelijke brouwerij met de ‘ vrienden van het Berg Bier’. Zij brachten het Farobier opnieuw op de Markt. Maar die club bestaat inmiddels ook al niet meer.

Bergsche Battery

In de 17e en 18e eeuw had Geertruidenberg een leger dat destijds diende om de stad te beschermen tegen vijandelijke activiteiten. Dit werd begin negentiger jaren van de vorige eeuw nieuw leven ingeblazen. Dit om te laten zien hoe de Bergsche Battery vroeger werkte. Een andere activiteit is het brouwen van bier. In 1998 kon men kennis maken met het eerste bier: Piekenier. In 1999 volgde Marketentster. Beide bieren werden gebrouwen in de kelder van het voormalige stadhuis van Geertruidenberg.

Eerst als amateurbrouwer

Al in 1983 raakte Patrick van Rijn verslaafd aan het brouwen van bier. In dat jaar bestelde hij een amateurbrouwpakketje van 20 liter. Hierdoor bevangen werd hij lid van De Roerstok, een club amateurbrouwers in Tilburg. Daar ontmoette hij ook stadgenoot Hans van Dortmont en met hem werd gefantaseerd over de oprichting van een ambachtelijke bierbrouwerij in hun woonplaats. Van Rijn probeerde het te realiseren in de OudeWacht aan de Haven. De naam was snel ge vonden: Stadsbrouwerij d’Oude Wacht.

Rijksmonument

Initiatiefnemer Patrick van Rijn heeft in 1999 zijn oog laten vallen voormalige wachthuisje uit 1650 dat bij de vroegere ingang van de haven stond. Het pand maakte toen deel uit van de verdediging van de stad. Die haven is er niet meer. Het Wachtershuisje nog wel. Dit pand is nu een rijksmonument van ‘zeer hoge culturele waarde’ luidt de omschrijving in het rijksmonumentenregister. Men wil hier in eerste instantie ongeveer 250 liter bier per week brouwen. „We zouden de Oude Wacht verbouwen tot een proef lokaal, met een brouwerijhuis erin waar het hele proces van het bierbrouwen aan toeristen getoond zou kunnen worden. Maar tot een vergunning is het echter nooit gekomen.

Waarom?!

Begin 2001 werd duidelijk dat de plannen van Patrick in het water vielen toen het gemeentebestuur van Geertruidenberg geen toestemming wilde geven voor de vestiging van een kleinschalige brouwerij in het historische pand. De noodzakelijke milieuvergunning kon niet verstrekt worden omdat onderzoek had uitgewezen dat er problemen zouden zijn voor wat betreft de afvoer van geurende gassen en dat de noodzakelijke aanpassingen ten koste zouden gaan van het monumentale karakter van het pand.

"Dat was nonsens", zegt Patrick, "want voor een hoeveelheid van 250 liter heb je helemaal geen milieuvergunning nodig. Daar is jurisprudentie over". "Het brouwerijproces ruikt naar gebakken brood. Lekker toch, niet waar? Alleen als je de hop erin doet, begint het te stinken, maar dat duurt maar één tot anderhalf uur.” Maar ook de ‘toenemende verkeersdrukte’ was de gemeente een blijkbaar een doorn in het oog. „Maar dat was nou net de bedoeling! Het is juist leuk om in een oude vesting stad te laten zien hoe vroeger bier werd gebrouwen. Dus daar komen toeristen op af.”

„Een gemiste kans”, noemt Van Rijn de weigering van het gemeen tebestuur om er een brouwerij in te vestigen. „Het was een prachtig plan om Geertruidenberg weer op de kaart te zetten.”

Te koop aangeboden

Zijn huis aan de Centraleweg bood ook een prima ruimte voor zijn experimenten. Eerst in het schuurtje achter zijn huis, daarna – met toestemming van Essent – in de leegstaande woning van zijn buren. Maar nu hij weg moet, heeft de hobbybrouwer al zijn spullen voor wat zou gaan heten Stadsbrouwerij d’Oude Wacht te koop gezet en is in 2011 deze brouwerij officieel gestopt.
Drie ketels van 300 liter, 11 vergistvaten en pannen van 250 liter. „Verzameld, gespaard, gemaakt en laten maken”, zoals Van Rijn zijn uit de hand gelopen hobby beschrijft.„Wegens teleurstelling en geen medewerking van de gemeente”, luidt het onderschrift op Markt­plaats.

Weg uit Geertruidenberg

Wat nog rest van de plannen zijn de etiketten van de bierflesjes. Ze gaan mee de verhuiswagen in naar Hooge Zwaluwe. Voor de grote bierketel die hij te koop heeft gezet heeft zich al een gegadigde gemeld. De eigenaar van een wijngaard Dassenmus in het zuiden des lands. Wat zijn plannen hiermee zijn in onbekend.