Wat betekent IBU op het bieretiket?

Wat betekent IBU of EBU?

IBU is een afkorting dat staat voor International Bitterness Units. De afkorting is steeds meer te vinden op bieretiketten (vooral op speciaalbier) en geeft de uit hop afkomstige bitterheid in bier weer (het hoprendement). Aan de hand van het IBU-getal kan er dus een schatting worden gemaakt of het bier bitter zal smaken of niet. Toch wil dit niet zeggen dat het IBU-getal álles zegt over de bitterheid van het bier.

Buiten de hop om hebben mout en toegevoegde kruiden ook invloed op de bitterheid. Hierdoor kan het zo zijn dat een bier met 30 IBU, waar de hopbitterheid duidelijk naar voren komt, bitterder smaakt dan een bier met 50 IBU.

Ook komt de term EBU vaak voorbij, dit geeft exact hetzelfde weer als IBU en betekent European Bitterness Units.

Berekenen van de IBU

Vaak wordt de berekening voor het IBU-gehalte gemaakt met behulp van brouwsoftware.
Op basis van de ingevoerde gegevens over de aanwezigheid van alfazuren in de gebruikte hop, de kooktijd van het wort en de dichtheid van het beslag wordt berekend welke waarde de IBU heeft. 

Er zijn ook andere formules geschreven om de IBU in bier te berekenen. Het is aan de brouwer welke methode hij of zij kiest. Wat bekend is, en dit is zeer opmerkelijk, dat de formules allerlei verschillende resultaten geven. Hierdoor is de hopbitterheid vaak lager dan er vermeld staat op het etiket en is het berekenen van de bittereenheden in bier nog erg wankel.

Zelfs verschillende laboratoria komen met verschillende resultaten.

Verschillende invloeden op het hoprendement

Het hoprendement geeft de uit hop afkomstige bitterheid in bier weer.

Intensief koken van wort (de suikeroplossing verkregen vanuit de mout) geeft een heel ander hoprendement dan wort koken op laag vuur. Buiten het feit om dat de kookmethode van wort invloed heeft op het hoprendement, zijn er nog een heleboel andere factoren die van invloed zijn. Zo hebben o.a. de vorm van de ketel, de PH-waarde en de dikte van het beslag invloed op het rendement van de hop.

De IBU-waarde vermindert tijdens de vergisting tot wel 20% en als het bier éénmaal is gebotteld gaat de IBU-afbraak gewoon door.

Wat weet je nu van de IBU?

IBU betekent International Bitterness Units en geeft door middel van een getal weer wat de uit hop afkomstige bitterheid is in het bier. Dit wil niet zeggen dat je aan het getal kan afleiden of het bier bitter is of niet, omdat er veel andere factoren een rol spelen op de bitterheid. Ook zijn er veel testen die de IBU berekenen, maar met verschillende uitkomsten komen. Hierdoor is het niet zeker of de waarde die vermeld staat op het etiket ook daadwerkelijk de juiste is. 

Bekijk ook dit te gekke biershirt over IBU.