STAP (Stichting Alcoholpreventie) heeft gisteren het rapport 'Alcoholreclame aangeklaagd' uitgebracht, dat onlangs werd aangeboden aan de ministers Klink en Rouvoet. Het rapport laat zien dat klachten over alcoholreclame van de grote alcoholproducenten bijna zonder uitzondering worden afgewezen. STAP trekt de conclusie dat de manier waarop de regels voor alcoholreclame zijn geformuleerd ertoe leidt dat de Reclame Code Commissie niets anders kan, dan klachten af te wijzen. Klachten tegen prijsreclameacties van horecaondernemers worden vaak toegewezen, maar leiden zelden tot een aanpassing in de manier van adverteren. De Reclame Code Commissie heeft nog nooit een alcoholadverteerder beboet, ook niet bij herhaaldelijke berispingen.
Alcoholreclames van grote alcoholproducenten zoals Heineken, Bacardi en Bavaria zijn volgens STAP vaak te aantrekkelijk voor jongeren onder de 18 jaar. Toch maken klachten tegen deze reclames bij de Reclame Code Commissie meestal geen enkele kans. De tekst van de Reclamecode, die is opgesteld door de alcoholindustrie zelf, is zodanig geformuleerd dat de Reclame Code Commissie niets anders kan doen dan de klachten afwijzen. Bij toegewezen klachten volgt niet meer dan een aanbeveling. Een boete is nog nooit aan een alcoholadverteerder opgelegd.
- www.Amstelsuperpingels.nl is een spaarsysteem van Heineken, speciaal bedoeld voor de voetballiefhebber die graag bier drinkt. Onder andere door 5 bier tegelijk te bestellen in de sportkantine, kun je aan codes komen die je prijzen kunnen opleveren. Een klacht van STAP dat het programma aanzet tot overmatige consumptie en te aantrekkelijk zou zijn voor jongeren werd afgewezen. Er kon niet voldoende worden aangetoond dat het programma 'aanmerkelijk aantrekkelijker' was voor jongeren dan voor volwassenen. Omdat het programma langere tijd loopt zou het volgens de Commissie niet aanzetten tot overmatige alcoholconsumptie.
- Een klacht tegen de Bavaria commercial 'Ultimate Reward' werd door de Commissie afgewezen. De commercial toonde alcohol als beloning op een overwonnen fundamentele angst. Andersom, je angst overwinnen door het drinken van alcohol, mag niet worden getoond volgens de Reclamecode. De reclamemaker heeft echter wel de associatie tussen alcohol en angst kunnen leggen. STAP vindt dat deze associatie nooit gelegd zou mogen worden in een alcoholreclame omdat alcohol en angstgevoelens juist sterk geassocieerd zijn. De Commissie kan hier niets tegen doen.
Klachten over reclame van horecaondernemers worden wel regelmatig toegewezen door de Reclame Code Commissie. Het gaat meestal om ondubbelzinnige overtredingen zoals het voeren van prijsacties zoals bier voor 50 eurocent of 'ladies night', waarop vrouwen gedurende de hele avond gratis kunnen drinken. Een veroordeling van de Reclame Code Commissie houdt echter niet meer in dan een aanbeveling om te stoppen met de gewraakte reclame. Een boete kan aan horecaondernemers niet worden opgelegd. Het gevolg is dat de meeste horecaondernemers gewoon doorgaan met hun reclame-acties. Ook gemeenten die zich storen aan 'happy hours' of andere prijsacties staan machteloos omdat wetgeving op dit gebied ontbreekt.
- Tegen discotheek The Palace in Groningen heeft STAP in de afgelopen jaren 5 klachten ingediend wegens het 'stimuleren van overmatige alcoholconsumptie' iets wat niet mag volgens artikel 1 van de Reclamecode. Dit heeft geleid tot verschillende 'aanbevelingen' van de Commissie en onlangs een openbaarmaking. Nog steeds adverteert The Palace met "12 drankjes voor 10 euro" tijdens de studentenavond, iedere donderdag.
- Café de Dikke Dragonder in Maastricht adverteert al geruime tijd met het concept 'Bonusdrinken' waarbij leden van sportverenigingen de vereniging 'omhoog moeten drinken' m.b.v. een puntensysteem waarbij bier tegen een gereduceerd tarief wordt aangeboden. Ondanks een aanbeveling van de Commissie om niet meer op een dergelijke wijze te adverteren omdat het overmatig alcoholgebruik stimuleert, vindt het Bonusdrinken nog steeds plaats.
- In Valkenswaard vindt al ruim 2 jaar in verschillende kroegen de zogenaamde Vrouw Vriendelijke Vrijdag plaats. Op deze avond kunnen vrouwen de hele avond gratis drinken. Ondanks aanbevelingen van de Commissie adverteren de kroegen nog steeds met deze avond.
STAP heeft tussen 2003 - 2006 per jaar gemiddeld 50 klachten over alcoholreclame ingediend bij de Reclame Code Commissie. In 2007 zijn tot dusver 84 klachten over alcoholreclame ingediend. De klachten staan beschreven in het rapport 'Alcoholreclame aangeklaagd' dat onlangs is aangeboden aan de ministers Klink en Rouvoet.
Alcoholreclame wordt in Nederland door de industrie zelf geregeld
In Nederland is het maken van alcoholreclame gebonden aan regels van de Reclame Code voor Alcoholhoudende dranken. Dit zijn 31 niet-wettelijke regels, opgesteld door de alcoholbranche zelf (verenigd in Stichting Verantwoord Alcoholgebruik oftewel STIVA). Dit wordt zelfregulering genoemd. Een aantal artikelen m.b.t. televisiereclame is afgeleid van Europese regelgeving (Richtlijn Televisie zonder Grenzen). Een belangrijk formeel doel van zelfregulering is om jongeren te beschermen tegen de ongewenste invloed van reclame. In de praktijk blijkt dat de Reclame Code Commissie relatief machteloos staat in het toewijzen van klachten of uitdelen van boetes.
Voor verdere informatie zie www.stap.nl voor de Factsheet 'Alcoholreclame Aangeklaagd' en het rapport 'Alcoholreclame Aangeklaagd'.
.webp "Reclame Code Commissie vaak machteloos bij oordeel over alcoholreclame")
