Twee derde jeugd koopt met gemak bier in supermarkt

Winkeliers controleren de leeftijd van jeugdige alcoholkopers nog steeds te weinig. Sinds 2002 voert de overheid campagnes om de naleving van leeftijdsgrenzen te verbeteren en dit werkt een klein beetje. Ten op zichte van twee jaar geleden werd nog maar 25 procent van de jongeren een halt toegeroepen wanneer zijn bier of andere drank wilden kopen.

Dat wijst onderzoek uit, gedaan door Universiteit Twente. De universiteit zegt dat het kopen van alcohol door de jeugd 'net zo eenvoudig en snel gaat als het kopen van frisdrank'. De meeste jongeren slagen al in de eerste winkel die ze ingaan. Het onderzoek toont aan dat het kopen van alcohol een kwestie van minuten is en zelfs niet noemenswaardig moeilijker dan het kopen van frisdrank. Verder blijkt dat de meeste jongeren slagen in de eerste winkel die ze bezoeken.

Wetenschappers van de Universiteit Twente hebben begin 2011 onderzocht welke inspanningen jongeren moeten leveren om in de detailhandel alcohol te kunnen kopen. In dit onderzoek bezochten twintig veertien- en vijftienjarige mystery shoppers, in twee representatieve regio's, in totaal 236 verkooppunten. Om de praktijk zo goed mogelijk te benaderen, bepaalden de jongeren hierbij zelf waar ze (gesloten verpakkingen) alcohol probeerden te kopen. Hierbij moesten ze zich uiteraard gewoon aan de wet houden.

Uit het onderzoek blijkt dat de jongeren die de opdracht krijgen om alcohol te kopen daarin altijd slagen en dat dit voor hen minutenwerk is. In 75,8 procent van de gevallen slaagden de jongeren daarbij in één keer. Tijdens de eerste meetserie werd een gemiddelde aankooptijd van 11 minuten en 54 seconden vastgesteld, inclusief de reistijd die nodig was om de afstand tot het verkooppunt af te leggen (gemiddeld 1187 meter). Uit verdere metingen in het onderzoek bleek bovendien dat het kopen van alcohol de jongeren niet noemenswaardig meer tijd of moeite kostte dan het kopen van frisdrank.

Supermarkten waren de meest favoriete plek om alcohol te kopen, geen enkele formule uitgezonderd. In de meeste gevallen werd niet naar identificatie gevraagd. In twee derde van alle aankooppogingen werd de leeftijd van de jongeren niet gecontroleerd. In het geval de leeftijd wel werd vastgesteld aan de hand van een legitimatiebewijs, konden de jongeren in een kwart van de gevallen toch gewoon alcohol kopen.

In het onderzoek is bepaald wat het nalevingspercentage in de detailhandel zou moeten zijn om de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren te kunnen verlagen. Dat blijkt in de Nederlandse situatie ruim 90 procent te zijn. Een dergelijk niveau biedt redelijke zekerheid dat, ondanks het grote aantal verkooppunten, aanmerkelijk minder kinderen drank kunnen kopen.

In de periode 2002 - 2010 voerde de Nederlandse detailhandel diverse campagnes om naleving van leeftijdsgrenzen te verbeteren en de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren te beperken. De onderzoekers concluderen aan de hand van hun onderzoek dat 'de verschillende campagnes van verstrekkers geen enkel effect op deze beschikbaarheid hebben gehad.'