Delen
Delen
Brouwerij Cevelum was een bierbrouwerij uit Cuijk (Nederland).
Type brouwerij
Productiebrouwerij
Actief
Nee, in 1960 gesloten (164 jaar actief geweest)
Straat
Louis Jansenplein 0
Plaats
Provincie
Land
Overgenomen door
In 1796 brouwde Petrus Peter Toonen (1765-1830), getrouwd met Petronella Kuijpers, dochter van een bierbrouwer uit Linden, aan de Pieter Groenstraat zijn eerste bier. De brouwerij kreeg aanvankelijk de naam De Ster. De brouwerij werd later voortgezet door zoon Petrus (1796-1869). Op zijn beurt nam de 3e generatie Petrus Toonen (1841-1907) de roerstok weer over van zijn vader. In 1870 werd de brouwerij overgeplaatst naar de locatie die tot aan de sluiting in 1960 werd gebruikt, het huidige Louis Jansenplein.
Voor zijn zoon Petrus Johannes Aloysius Toonen (1880-1949), getrouwd in 1904 met Alberta Maria Wilhelmina Scheers (1875-1962), kocht hij Brouwerij de Pelikaan als een verdere uitbreiding van voorgenoemde brouwerij in Cuijk. Tussen 1904 en 1914 zijn er 6 kinderen geboren in De Pelikaan voordat ze terug gingen naar Cuijk, "Kuuk" in het plaatselijk dialect.
Francicus Marinus (Frans) Toonen (1885-1955) werd de opvolger bij De Ster. Hij studeerde in Rolduc, maar bleef na de dood van zijn moeder helpen in de brouwerij. De naam Cevelumkreeg de brouwerij pas in 1921 toen er een compagnonschap werd aangegaan met debrouwer Barten van De Lelie uit het nabijgelegen Beugen. Voluit hete het N.V. Bierbrouwerij en IJsfabriek Cevelum. De brouwerij in Beugen werd spoedig daarna overgenomen voor 7.000 gulden en sloot haar poorten. De N.V. die in 1922 werd opgericht bracht 20.000 gulden bijeen waarvan een nieuwe brouwerij werd gebouwd. Cevelum is een verbastering van uit de Romeinse tijd stammende vesting in het huidige Cuijkdie de naam Ceuclum had. Later is dat verbasterd tot Ceukelum en vervolgens werd dat Cevelum.
Naast de brouwerij was destijds ook een ijsfabriek gevestigd en zo leverde Toonen niet alleen bier, maar konden de kasteleins ook gekoeld bier tappen. Want zo leverde de brouwerij aan nogal wat cafe's. Niet alleen in Cuijk maar ook in o.a. Groesbeek, Oss en Nijmegen. Dat betekende een gegarandeerd afzet. Een voltreffer in de Tweede Wereldoorlog vernietigde Brouwerij Cevelum waarbij niet alleen het gebouw verloren ging maar ook de geschiedenis van ruim 150 jaar brouwen. Na de Tweede Wereldoorlog herrees de brouwerij weer en werd er weer volop bier gebrouwen.
Frans Toonen (1885-1955), als 4e generatie in de boruwerij, overleedt in 1954 op 57-jarige leeftijd. Na zijn overlijden werd Piet Toonen 1919-2004) de brouwer die gestudeerd had aan de Hogere Brouwschool in Gent. In die tijd werd er in twee koperen ketels 8000 à 9000 hectoliter per jaar gebrouwen. Er werd pils, oud bruin en Munchener gebrouwen geleverd werd aan tien café's in Cuijk en in de verre omgeving. Dit bier werd tot na de oorlog nog met de handkar of met paard en wagen bezorgd maar er werd toch vrij snel een vrachtwagen aangeschaft.
In 1960 was het afgelopen met de brouwerij. Het bedrijf stond voor de vraag of er dure investeringen moesten worden gedaan of de zaak verkopen. Dat laatste gebeurde en de brouwerij werd overgedaan aan de Zuid Hollands Bierbrouwerij in Den Haag. Omdat deze ook een limonadefabriek hadden besloot de ZHB dat er geen bier meer werd gebrouwen in Cuijk, maar werden er 5 smaken van het in die tijd bekende Trio – limonadegazeuse gemaakt. Ook werden er staven ijs geproduceerd die o.a. vleesfabriek Homburg uit Cuijk haalde voor de koelwagens. Uiteindelijk werd de fabriek gesloten en werd een drankenhandel begonnen.
In de panden van de brouwerij en de limonadefabriek kwam na enige tijd een discotheek, maar ook dat verliep weer. Nu zit er in een gedeelte een winkelcentrum en op de plaats waar voorheen de brouwerij stond is nu sinds 1986 de huidige slijterij en drankengroothandel (opgericht door de broers Frans en Rob Toonen) gevestigd. In de tachtiger jaren hebben zij het bier van Cevelum weer op de markt gezet onder de naam Vitalis. Dit keer echter gebrouwen bij de Maasland Brouwerij uit het nabij gelegen Oss.
Brouwerij Cevelum heeft 1 overname gedaan, namelijk Bierbrouwerij de Lelie in 1921.
