Brouwerij de Witte Zwaan

Achtergrond informatie

De Vughterstraat

De Vughterstraat was ook bekend om zijn brouwerijen, zoals Het Swart Ancker, achter nummer 170-172, 'Cromvoirts Welvaren en Vucht's Welvaren helemaal achteraan op de plek van de flat 'Sonneveld'. Vanuit zuidelijke richting kwamen de inwoners van de Meierij hier de stad binnen. De namen lokten hen om in 'hun' herberg een vertering te gebruiken. Eenenveertig brouwerijen moeten er alleen al in de Vughterstraat hebben gestaan. Ze gingen schuil achter de voorgevels, maar allen gebruikten ze de Binnendieze als koelwater. Brouwerij de Klok, is verdwenen. Alleen het steegje herinnert er nog aan. Maar Het Swart Ancker werd in 1986 gerestaureerd'.

Brouwerij De Witte Zwaan/ familie van Gulick

Eind 1840, dus ruim 150 jaar geleden, kocht Jos van Gulick Brouwerij de Witte Zwaan aan de Vughterstraat 95a-99. Zes brouwerijen telde Den Bosch toen nog. In de middeleeuwen waren het er meer dan vijftig. De Witte Zwaan was gelegen vlak naast de Binnendieze, het water werd gebruikt bij de bierbereiding. Brouwerij de Witte Zwaan was niet alleen in Den Bosch erg bekend, maar Van Gulick leverde bijvoorbeeld ook aan de Jezuïten in Maasstricht en aan een Haagse vertegenwoordiger. Deze laatste had speciaal een witte bierwagen die prachtig was versierd met zwaantjes.
In 1875 stierf Hendrina van Pelt, de vrouw van Jos van Gulick. Uit de toen opgemaakte inventaris kunnen we lezen hoeveel bier De Witte Zwaan destijds in voorraad had: zo'n 25.000 liter, verdeeld over nieuw licht bier, oud gerstebier, vers bier en huisbier. Uit andere gegevens weten we dat hij ook Beiers bier en scheepsbier verkocht en speciaal voor enkele Bossche instellingen kennelijk het 'Godshuizenbier'.

Sluiting

In Den Bosch sloot de ene brouwerij na de andere. In het begin van de twintigste eeuw was er nog maar een: De Witte Zwaan van Van Gulick Van Pelt. Via het bewaard gebleven brouwboek is de samenstelling en bereidingswijze van het Bossche bier na te gaan. Uit Zeeuwse, 'Polder Dussen'-, Swarsmeer-, mold- of Herrschaftsmout en met Boheemse, Popering-, Beierse of Hollandse hop werden deze bieren bereid. Van Gulick noteerde in zijn brouwboek eveneens de temperaturen tijdens het brouwproces.
Toch kon ook deze brouwerij niet meer op tegen de concurrentie. Begin 1927 ging de zaak dicht. De broers Arnold en Theo van Gulick deelden iedereen mee 'dat wy met het brouwen zijn uitgescheden...'. Vanzelfsprekend werd dit bericht ook aan de belastinginspectuer meegedeeld, omdat er nogal wat belasting op alcohol geheven werd (en wordt). Zij schreven dat zij de koperen bierketels hadden verkocht aan Frans Schoenmakers uit de Louwse Poort, die dit allemaal zou slopen en als oud koper verkopen.

Groothandel

De laatste brouwerij was gesloten, maar Van Gulick bleef 'in de drank'. Tot 1966 bleef de familie Van Gulick in het pand zaken doen als groothandel in bier en frisdranken. Van Gulick ging over als agent van de bierbrouwerij Smits van Waesbergen, later onder de naam De Drie Hoefijzers en tenslotte Breda Bier.

Leven na de brouwerij

Ook in de brouwerij van Van Gulick, tegenwoordig Club 23 voorheen Kings en daarvoor 'Kings Cross' en in de jaren zeventig 'Club Odyssee', wordt nog steeds bier verkocht, al is het dan geen Bosch' bier. De gidsen van de rondvaartboorten verwijzen op de plek, waar de boot onder de Vughterstraat door gaat, naar herkenningspunten van de voormalige brouwketels.
Recent is het pand-nog steeds in eigendom van Jos van Gulick- verhuurd aan houthandel Jongeneel [Vogelstraat].