Stoombierbrouwerij en IJsfabriek de Vijfhoek

Achtergrond informatie

Reeds in 1598 komt Brouwerij de Vijfhoek te Middelburg voor in rekeningen van de Rekenkamer Zeeland. De brouwer Verdast Cortghemet zien we ook al in 1595 in de genoemde rekeningen.

In diverse andere handen

In de 17e eeuw was de brouwerij in het bezit van de families Cortghemet en Van de Bussche en in de 18e eeuw o.a. van Macquet en Van de Broecke. Begin 19e eeuw kwam De Vijfhoek in handen van de wijnhandelaar firma Waterlander & De Stoppelaar. Zij waren tevens eigenaren van de wijnpakhuizen in de Kuiperspoort, die nu nog steeds is. Op 1 januari 1827 droeg de firma Bierbrouwerij de Vijfhoek over aan Pieter Jacobus Serlé. Na zijn overlijden in 1843 namen zijn zonen de zaak over onder de firmanaam Gebroeders Serlé. Zij verkochten op 1 januari 1857 De Vijfhoek aan de firma Verhulst & Luteijn. Omstreeks 1865 veranderde deze naam in firma Luteijn & Co. De firma bestond toen uit Johannes Adriaan van der Leijé, Willem Daniël Luteijn en Pieter Andries Verhulst.

'Remie' van Middelburg

Na het sluiten omstreeks 1866 van Brouwerij de Lelie aan de Varkensmarkt en De Moriaan aan de Herengracht in 1871 bleef De Vijfhoek als enige brouwerij in Middelburg over. Zij nam veel van de klanten van de gesloten Middelburgse brouwerijen over en timmerde flink aan de weg. In 1886 werkten er 9 werklieden en 1 jongen.

Sluiting

De activiteiten werden in 1906 uitgebreid met de opening van een ijsfabriek, waar men blokken ijs kon kopen voor koeling. Uit een advertentie in het adresboek van Middelburg van 1917 blijkt dat Stoombierbrouwerij en IJsfabriek de Vijfhoek prinsesse-, gerste- en lager bier leverde. Toch gingen de zaken niet zo goed meer, want in maart 1917 werd De Vijfhoek opgeheven.

Het gebouw van de brouwerij werd omstreeks 1929 betrokken door wijnhandelaar Denevers en in 1930 verbouwd tot likeurstokerij. Bij het bombardement van Middelburg op 17 mei 1940 is het pand geheel uitgebrand.
 

Weetje!: Bijzonder detail is dat een brouwerij vaak vlakbij een kerk en/of kerktoren werd gebouwd. Voor het brouwen gebruikte men namelijk 'het hemelwater'. Dit betekende in Middelburg dat het hemelwater via de lange Jan werd afgevoerd naar de brouwerij