Delen
Delen
Oranjeboom Bierbrouwerij B.V. was een bierbrouwerij uit Rotterdam (Nederland).
Type brouwerij
Productiebrouwerij
Actief
Nee, in 1989 gesloten (319 jaar actief geweest)
Straat
Oranjeboomstraat 2
Plaats
Provincie
Land
Overgenomen door
De historie van Oranjeboom gaat terug tot 1670. De brouwerij is oorspronkelijk voortgekomen uit een tweetal brouwerijen. Deze brouwerijen zijn Brouwerij de Dissel, gelegen aan de Coolvest en Brouwerij d'Orangienboom, gelegen aan de noordzijde van de Nieuwe Haven.
In 1670 werd door vier kooplieden Brouwerij d'Orangienboom in Rotterdam opgericht die ieder een kwart aandeel hadden. De aandelen wisselden echter snel van eigenaar en kwamen in april 1672 vrijwel geheel in handen van de uit Oud-Beijerland afkomstige Leonard Romeijn en Jacob Palingh. Het is Leonard Romeijn die beide bedrijven samen zou voegen. Hij treedt in 1672 in het huwelijk met dochter Engeltje van Adriaan van Leeuwen van Brouwerij de Dissel. In 1682 blijkt dat de brouwerij aan de Nieuwe Haven is opgeheven en zijn naam heeft gegeven aan De Dissel, die dus in het vervolg Brouwerij d'Orangienboom heet. Wat Romeijn destijds ertoe heeft bewogen zijn eigen bedrijf aan de Nieuwe Haven op te heffen en voort te zetten aan de Vest is onbekend. Mogelijk dat de staat van de gebouwen en gereedschappen aan de Vest betere waren of het beschikbare brouwwater, het blijft gissen.
Tot 1705 blijft Romeijn eigenaar van de brouwerij maar verkoopt op 3 december 1705 al zijn bezittingen voor 5.350 gulden aan Cornelis van Royen, luitenant van de burgerij en koopman. Romeijn oefende toentertijd al enige tijd het brouwbedrijf niet meer uit. Van Royen zorgde ervoor dat de brouwerij weer enige uitbreiding onderging. In 1706 kocht hij van de stad een erf gelegen achter de brouwerij. Als hij in 1711 zijn testament opmaakt blijkt hij niet meer als brouwer werkzaam te zijn maar als koopman. Zijn zoon Cornelis Jr bewoont de boerderij en oefent waarschijnlijk het brouwbedrijf uit. Drie dagen nadat hij zijn testament heeft opgemaakt overlijdt Cornelis Sr. In 1718 wordt een huis "strekkende tot achter de sloot" gekocht en in 1719 een opstal van een loods, "staande op stadsgrond belend ten oosten door de brouwerij". In 1742 overlijdt ook Cornelis van Royen Jr en omdat er geen zoon is die hem kan opvolgen laat zijn weduwe Alida Le Roij de zaak publiek veilen. Op 27 oktober 1742 koopt Wouter Lis, apotheker, Den Brouwerij den Oranjeboom met bijbehorende zaken voor 25.312 guldens en 10 stuivers.
Op 17 december 1748 draagt Lis dit alles over aan een jonge man, de 24-jarige Willem Messchert van Ingen. In 1760 wordt hij ook eigenaar van een wagenhuis met stal en in 1762 vraagt hij toestemming bij de Vroedschap om een stukje van de Doelesloot te mogen kopen, omdat zijn brouwerij en pakhuizen aan de zijde van de Doelesloot door het uitschuiven en zakken van de fundamenten dreigen in te storten. Na het overlijden in 1774 van Willem Messchert van Ingen laat hij zijn nalatenschap onverdeeld achter onder zijn zeven kinderen. Deze richtte een vennootschap op, waarvan zoon Jan Messchert direkteur werd. Vanaf 1793 zet Jan het bedrijf alleen voort maar overlijdt in 1807. De firma Jan Messchert & Co, waartoe behalve Den Oranjeboom ook nog de azijnmakerij Het Lam behoort, wordt voortgezet onder leiding van zijn broer Antoni en diens zoon Willem. In 1818 wordt Jan's zoon Andries de Normandie Messchert aan de direktie toegevoegd. Tien jaar later in 1828 eindigt het tijdperk Messchert. De brouwerij wordt geveild.
Willem Baartz telt 27.000 gulden neer voor de gebouwen en nog eens 35.000 gulden voor de voorraden en de inventaris. Enkele jaren daarna wordt Pieter Hendrik Tromp vennoot, zodat deze de naam Firma Baartz en Tromp gaat dragen. Tromp blijft tot 1857 bij de brouwerij betrokken waarna de zaak voortgezet wordt door vader en zoon Baartz. In 1860 sluit C.W.J. Hoyer zich aan als medefirmant. Kort daarna trekt Baartz Sr zich terug uit het bedrijf en overlijdt Hoyer in 1863. Drie jaar later gaat Baartz Jr een vennootschap aan met Hoyer Jr. Omdat het eeuwenoude pand aan de Coolvest inmiddels in zeer slechte staat verkeerde, is het in 1860 gedeeltelijk gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Bij de voltooiing hiervan in 1861 metselt men een fraaie grijze gevelsteen in met afbeelding van een oranjeboom en het jaartal 1861.
In ongeveer 1870 vindt een belangrijke omwenteling plaats in de Nederlandse bierbrouwerijindustrie: het zogenaamde Beierse bier wint enorm aan populariteit en de Firma Heineken & Co besluit als eerste in Nederland om op de nieuwe Beierse produktiewijze over te gaan. Ook Baartz heeft in 1871 plannen om in Rotterdam een Beierse bierbrouwerij op te richten. Heineken vreest concurrentie en treedt met Baartz in contact om er een gezamenlijke onderneming van te maken. Op 11 januari 1873 wordt de N.V. Heinekens Bierbrouwerij Maatschappij (H.B.M.) opgericht voor een periode van 49 jaar en 9 maanden. De heer Hoijer, die in 1860 als medefirmant zijn intrede had gedaan, is één van de vier directeuren en Baartz wordt commissaris. Heineken heeft 166 van de 240 aandelen … f 5.000,00, Baartz heeft er 20. Deze N.V. bouwt in Rotterdam een nieuwe brouwerij aan de Crooswijkschen Singel, die slechts ondergistend bier zal produceren, terwijl de Oranjeboom doorgaat met de produktie van bovengistend bier. Hevige conflicten breken er echter uit in de directie van H.B.M. als in 1884 blijkt dat de Oranjeboom aankoop overweegt van een Linde-ijsmachine, volgens H.B.M. nodig voor de bereiding van ondergistend bier, volgens Baartz om -in een nieuw te bouwen brouwerij (buiten de stad)- de bovengistende bieren door inrichting en koude temperatuur te kunnen verbeteren in kwaliteit. Op 11 augustus begint Oranjeboom met de bouw van een eigen brouwerij voor Beiers bier in de Oranjeboomstraat te Rotterdam Zuid, die haar naam ontleent aan de brouwerij. In 1885 wordt dit modern geoutilleerd bedrijf voor de produktie van bovengistend en ondergistend bier in Rotterdam Zuid in gebruik genomen. De vestiging aan de Coolvest blijft tot 1902 in gebruik als bijkantoor en opslagplaats.
Rond de eeuwwisseling behoort de brouwerij tot één van de grootste van het land. In 1896 wordt een omzet gehaald van 212.242 hl bier. Hier is dan ook niet verwonderlijk dat men in 1902 besluit om het firmaverband om te zetten in een naamloze vennootschap. Ook mede ingegeven omdat Willem Baartz de 70-jarige leeftijd nadert en er in zijn opvolging moet worden voorzien. Bij Koninklijk Besluit van 18 september 1902 worden de statuten van de N.V. Brouwerij d'Oranjeboom, gevestigd in Rotterdam goedgekeurd. Het aandelenkapitaal van de N.V. d'Oranjeboom bedraagt f 2.000.000,00. De aandeelhouders zijn, behalve Willem Baartz en H.F. Hoijer, de echtgenoten van de drie dochters van Baartz: mr. Egbert de Vries, Christian Ulrich (bierbrouwer afkomstig uit Hessen), dr. Paul Simon Thomas en zoon dr. Dirk Pieter Hoijer. Op 1 april 1906 leggen W. Baartz en H.F. Hoijer de functies neer. De omzet steeg enorm en al voor de eeuwwisseling exporteerde men naar vele werelddelen. Om de concurentie bij te kunnen blijven en aan de vraag te kunnen blijven voldoen fusseerde Oranjeboom in 1961 met: de Werthabrouwerij in Weert, de Amersfoortse Phoenix Bierbrouwerij, Keizer Barbarossa (Groningen) en de Zuid Hollandse Bierbrouwerij uit Den Haag. Wetha, Phoenix en ZHB sloten hun poorten en alles ging naar Rotterdam verder onder de naam Oranjeboom. Barbarossa volgde 4 jaar later. Oranjeboom werd op haar beurt in 1967 overgenomen door Allied Breweries.
In 1968 ontstond de brouwerij uit een samenvoeging van De Drie Hoefijzers en Oranjeboom, beide met een lange roemruchte geschiedenis hebben. De brouwerij kreeg de naam Verenigde Nederlandse Brouwerijen Breda-Rotterdam. De VBBR behoort tot de Nederlandse tak van Allied-Lyons PLC Londen, tezamen met onder andere Warnink's Advocaat Middelharnis, de Nederlandse Coca-Cola Bottelmaatschappij (37%) te Rotterdam en Allied Spirits & Wines Nederland B.V. te Etten-Leur. Levering en distributie geschieden via agenten en de eigen groothandelsorganisatie Citadel Nederland B.V. met 17 vestigingen door het hele land.
De Nederlandse tak van Allied Breweries kreeg in 1968 aanvankelijk de naam Verenigde Bierbrouwerijen Breda-Rotterdam B.V., wat in 1973 werd gewijzigd in Skol Brouwerijen N.V. Het bier voor de Nederlandse markt werd in die tijd uitsluitend onder de naam Skol verkocht. Dit was een gevolg van de marktstrategie van Allied Breweries. Dit hield in dat aangesloten brouwerijen bij het concern hun bier in eigen land onder de naam Skol op de markt zouden brengen. Dat werd echter geen succes en daarom werd begin jaren 80 besloten het merk Oranjeboom weer in te voeren. Oranjeboom bleek nog zo'n goede naam en zoveel uitstraling te hebben, dat het de verkoop van Skol binnen enkele jaren overvleugelde en Skol als merknaam in Nederland deed verdwijnen.
Met de sluiting van de brouwerij werd de produktie verplaatst naar Breda.
Via de InBev drankenhandels, Het Bierhuis (in Breda), De Druiventros (in Breda) en Multibier is de Oranjeboom fles 33cl one way gewoon nog verkrijgbaar.
Oranjeboom Bierbrouwerij B.V. heeft 5 overnames gedaan. De eerste overname door Oranjeboom Bierbrouwerij B.V. werd gedaan in 1948 (Bierbrouwerij De Wereld - Raamsdonk) en de laatste in 1964 (Bierbrouwerij Barbarossa). Bekijk hieronder de lijst met alle overnames door Oranjeboom Bierbrouwerij B.V..
Bekijk de volledige lijst met overnames
Zie minder overnames
