Gulpener Brouwerij

Achtergrond informatie

Diverse namen

De geschiedenis van de Gulpener brouwerij gaat terug tot 1825 toen deze onder de naam Gulpener Bierbrouwerij de Gekroonde Leeuw werd opgericht door Laurens Smeets (1781-1835).

De brouwerij, nog steeds een familiebedrijf ligt nog altijd op dezelfde locatie. Laurens weet al snel voldoende afzet te vinden voor zijn bier en kan hierdoor dan ook een bloeiend bedrijf overdragen aan zijn zoon Jan. Toen Jan zich ook terug trok werd de directie gevormd door de zonen Guillaume en Edmond en schoonzoon Jan Renier Eduard Rutten. Het zijn na die periode de nakomelingen van de schoonzoon die het bedrijf voortzetten als Rutten's Bierbrouwerij de Zwarte Ruiter. Nadat de naam De Zwarte Ruiter in handen kwam van een onroerend goed magnaat, werd de naam Gulpener Bierbrouwerij geïntroduceerd. Later kon men de naam weer terug kopen en gebruikt men deze als brouwerijnaam op het bier Mestreechs Aajt.

Verovering Nederland

In de beginperiode werd het bier slechts in de regio, hoofdzakelijk via de horeca, afgezet. Voor de Tweede Wereldoorlog waren er wel enkele afzetpunten in de rest van Nederland, doch de oorlog gooide roet in het eten en verhinderde een vroege groei als landelijk merk. Na de Tweede Wereldoorlog begon Gulpener hun afzetgebied uit te breiden, eerst nog alleen in het zuiden van Nederland maar sinds 1985 ook in de rest van het land. Ook dan slaat de brouwerij haar vleugels uit en start met de verkoop van haar speciaalbier, Gulpener Dort bijv. die al in 1952 het levenslicht zag, in het westen van het land.

Duidelijke visie

In 1966 werd de brouwerij ingrijpend verbouwd waarbij het brouwhuis de zeer karakteristieke vorm. De groei en de daarmee gepaard gaande bekendheid in Nederland heeft de brouwerij te danken aan haar, sinds het midden jaren zeventig, voor die tijd revolutionaire benadering van de markt. Hierin wensen zij zich te profileren als 'de warme bakker onder de brouwers'. De Gulpener Bierbrouwerij heeft hiervoor dan ook een zeer duidelijke visie op de bierconsumptie in Nederland. Men is van mening dat de uniformiteit van het altijd maar pils drinken zou moeten worden doorbroken. De consument zou uit een gedifferentieerd aanbod een bewuste keuze moeten maken voor een bepaald merk of type bier, zoals men dat bij andere dranken doet.
In 1995 nam de Grolsch Bierbrouwerij een belang van 15% in de Gulpener Bierbrouwerij.

Verbond met de natuur

In 2002, toen er zo'n 80 man in dienst was, 'sloot de brouwerij een verbond met de natuur'. De brouwerij koos er bewust voor om haar bieren voortaan op duurzame wijze te produceren: bieren gebrouwen van grondstoffen uit de regio, geteeld met een zo laag mogelijke belasting van het milieu. Met dit besluit koos men ervoor om ook de slogan van de brouwerij te veranderen van 'Rijk aan smaak, rijk aan traditie' naar 'Drink op de toekomst'.

Duurzaamheid

De bierbrouwerij tracht dus haar bier op een duurzame wijze te produceren. Gerst en hop worden afgenomen van boeren uit de regio, die hun producten zoveel mogelijk duurzaam telen. Gulpener heeft hiervoor afspraken met ongeveer vijftig leveranciers, samen goed voor 500 hectare milieuvriendelijke teelt (2008) dat voldoet aan het Agro Mileukeur. De gerst wordt vermout bij de specialiteitenmouterij Thywissen in het Duitse Hurth.
Zo werd de hop al sinds 1997 verbouwd op een perceel in Reymerstok, gelegen in de buurt van Gulpen, door de gebroeders Wouters, Dit was toentertijd het enige hopveld in Nederland. De hoeveelheid was echter onvoldoende om aan de gehele vraag van de brouwerij te voldoen en wordt dus gedeeltelijk aangevuld. In 2003 was de Gulpener Bierbrouwerij de enige Nederlandse brouwerij die haar eigen hop verbouwd. Sinds april 2003 beschikt de brouwerij over 3000 hopplanten van het ras Hallertauer Merkur.
De brouwerij doet ook aan recycling van de etiketten en werkt op groene energie. Het bedrijf probeert het productieproces verder te verduurzamen, bijvoorbeeld door verbeterde isolatie van de warmwateropslag en toepassing van zonnecellen in de lichtreclame van cafés. Omdat het de brouwerij nog niet gelukt is helemaal CO2-neutraal te produceren, heeft ze ten behoeve van de CO2-compensatie in 2007 vijf hectare bos aangeplant in de buurt van Gulpen.

Na 7e generatie geen Rutten aan de top

Per 1 augustus 2003 volgde de in Vijlen woonachtige John Halmans (1954) Drs. Paul Rutten op als directeur van de brouwerij. Paul was 23 jaar directeur van de brouwerij geweest en neemt nu zitting in de raad van commissarissen.

Op dat moment was John Halmans al adjunct-directeur. In zijn vrije tijd is John Halmans IVN-natuurgids. Rutten, de zevende generatie op rij, had binnen de familie geen opvolger en wilde persé een man uit de eigen organisatie aan de top zetten. Halmans, getrouwd en twee kinderen, heeft altijd bij Gulpener gewerkt. Medio jaren zeventig kwam hij bij de brouwerij als verkoper in dienst, ongeveer tegelijkertijd met Rutten. Er werkten toen 95 mensen en er werd jaarlijks 90.000 hl. bier gebrouwen.

Milieucertificaat voor alle Gulpener bieren

Op woensdag 6 oktober 2004 werd het eerste Milieukeurcertificaat voor bier uitgereikt aan de heer G.J.H. Halmans, directeur van de Gulpener Bierbrouwerij. De uitreiking werd gedaan door mevrouw drs. R.N.M. van der Sijp, directeur van Stichting Milieukeur. Tevens werd het eerste flesje Gulpener bier met Milieukeur overhandigd aan mr. B.J.M. baron Voorst tot Voorst, Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg. Het Milieukeur werd ontvangen voor de bieren: Gulpener Pilsner, Gulpener Korenwolf, Gulpener Dort, Gulpener Oud Bruin, Gulpener Lentebock, Gulpener Herfstbock, Sjoes, Chateau Neubourg, Gerardus Wittems Kloosterbier Dubbel, Gerardus Wittems Kloosterbier Blond en Witte Kerst.

In 2005 werd de Gulpener Bierbrouwerij bekroond met de PINT Stimuleringsprijs samen met Gerard de Kroon van Oirschots Bier. Hiernaast sleepte de brouwerij de Euregio Milieuprijs 2005 in de wacht voor de wijze waarop de brouwerij consequent de waarden van de 'Triple P'-gedachte (People, Planet, Profit) in de praktijk brengt.

Opnieuw een Rutten als directeur

Tijdens de nieuwjaarstoespraak in 2012 werd bekendgemaakt dat Jan-Paul Rutten, zoon van Paul Rutten (voormalig directeur Gulpener Bierbrouwerij) het directeurschap van John Halmans in 2015 zal overnemen. Daarmee heeft er na een kort intermezzo met Halmans als directeur weer een Rutten de leiding over de bierbrouwerij. De zelfstandigheid en het familiale karakter van de brouwerij zijn hiermee veiliggesteld. Dit feit was wel een verrassing, omdat Jan-Paul in 2011 zijn opleiding tot chirurg had afgerond.

Jan-Paul geeft zelf aan vanaf zijn vroege jeugd zich nauw betrokken te hebben gevoeld bij het familiebedrijf. De afgelopen jaren is door o.a. zijn aandeelhouderschap en aanwezigheid bij de Raad van Commissarissen de passie voor het merk en het bedrijf Gulpener alleen maar gegroeid. Daarom heeft hij besloten zijn baan als chirurg op te zeggen om zijn hart te volgen en voor ‘zijn’ brouwerij te gaan werken.

Biologische bieren 

Gulpener heeft in 2012 het assortiment uitgebreid met biologisch bier. Ur-Pilsner, biologisch bier zoals het bedoeld is. Een mild-kuidige hopsmaak en een licht bittertje maken deze Gulpener wel heel bijzonder. Gulpener heeft drie varianten op het biologische bier, namelijk: ur-Amber en ur-Weizen. Amber heeft lichte caramel en honing smaken. Weizen smaakt fris licht en heeft een stevige schuimkraag. In 2014 werd Gulpener Ur-Hop aan het biologische assortiment van Gulpener toegevoegd. 

Gulpener Brouwlokaal 

Sinds 2017 is het mogelijk om bij de brouwerij te genieten van de Gulpener bieren. Het Gulpener BrouwLokaal bestaat uit een Microbrouwerij, Smaakbibliotheek, Biertheater, Studielab, Bierwinkel en een 25-Miles horecaconcept met eigen terras en Hoptuin.

Opening meest duurzame brouwhuis van Europa

In de zomer van 2020 opende de Gulpener brouwerij een nieuw brouwhuis (aan de overkant van de straat van de oorspronkelijke brouwerij). Deze brouwerij was op dat moment het meest duurzame brouwhuis van Europa. 

Innovatie in het nieuwe brouwhuis van Gulpener

Het nieuwe brouwhuis van Gulpener, het meest duurzame van Europa, zit vol met innovatie. Een opsomming van de meest belangrijke vind je hieronder.

In het algemeen

Het brouwen van bier is onder te verdelen in een warm en een koud deel. Het warme deel van het proces vindt plaats in het nieuwe brouwhuis en bestaat uit maischen, klaren en koken. Het koude deel van het proces komt daarna: koelen, vergisten en lageren.

Meura 2001 Maischfilter

De eerste stap in het brouwhuis is het maischen. De brouwer laat de mout (gekiemde gerst) in warm water weken zodat het zetmeel zich kan omzetten in suikers. Als al het zetmeel uit de mout is omgezet wordt het brouwsel geklaard (gefilterd). Het brouwsel komt in een klassiek brouwhuis in de filterkuip tot stilstand, de moutresten en het kaf zakken naar de bodem van de kuip en vormen een natuurlijk filterbed waar het brouwsel doorheen gefilterd wordt. Wat overblijft is wort (gerstsuikerwater) – het begin van bier.

Het nieuwe maischfilter doet het anders. De gerst wordt nog maar gedeeltelijk vermout, en vermoute en onvermoute gerst worden samen tot meel vermalen en na het maischen door een filter geperst. Dat is snel en efficiënt, en het levert vijf tot tien procent meer wort op. De filter levert een zeer constant resultaat. Dat maakt het ook mogelijk om andere graansoorten te gebruiken. Gulpener heeft haar boeren al gevraagd om Limburgse oergranen te telen zoals emmer, oertarwe, spelt en rogge. Leve de biodiversiteit en leve een minder milieubelastende landbouw.

Craft Ecostripper

Na het maischen wordt de wort gekookt om het voedselveilig te maken en om stoffen als DMS (dat naar gekookte groente smaakt) uit het brouwsel te destilleren. Traditioneel gebeurt dat in grote kookketels, maar vanaf nu doet de nieuwe Ecostripper dat werk. Die kookt niet, maar stuwt de wort met kleine hoeveelheden tegelijk door een zes meter hoge verticale buis met hete stoom. Dat is een stuk sneller, kost minder energie en het zorgt er bovendien voor dat er nog maar 1% brouwsel verloren gaat in plaats van 9% bij het koken in het huidige brouwhuis. Gulpener is de eerste speciaalbier brouwerij ter wereld met een Ecostripper.

Warmtepomp-innovatie

Een nieuwe innovatieve warmtepomp gaat de energie leveren voor het brouwhuis. Warmtepompen zijn een populaire duurzame keuze omdat ze met relatief weinig energie de temperatuur van een medium fors kunnen verhogen. Ze werken bovendien op (hernieuwbare groene) stroom en niet op gas.

Een brouwerij is een geschikte plek voor een warmtepomp, omdat er veel warmte én veel koeling nodig is in het proces. De restwarmte van ongeveer 50 tot 60 graden die vrijkomt uit de koelingen wordt straks door de warmtepomp opgewaardeerd tot 130 graden – voldoende voor het brouwproces. De innovatie in de pomp gaat dus hand in hand met innovatieve technieken van het brouwhuis. De pomp kan efficiënt stoom en heet (110 °C) water leveren – en de nieuwe processen zijn daar op ingericht. Met de warmtepomp wordt het nieuwe brouwhuis van Gulpener volledig fossielvrij.

Om de warmtepomp aan te leggen heeft Gulpener een subsidie gekregen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.